15 sierpnia 2018 r. był bardzo ważnym dniem dla środowiska naszego Stowarzyszenia. Mające wówczas uroczystości patriotyczne rozpoczęły się mszą świętą w Sanktuarium Antoniańskim. Po niej licznie zebrani uczestnicy przeszli pod obiekt jasielskiego budynku dawnego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” – obecnego kina JDK oraz Miejskiego Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej. Tam, na zewnętrznej ścianie, odsłonięta została tablica upamiętniającą jaślan walczących w latach 1914-1922 o niepodległość Ojczyzny, ufundowana przez Miasto Jasło z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego.
Na zdjęciu tablica upamiętniająca jaślan zasłużonych w walczące o niepodległość Polski (fot. M. Dziedzic).
Odsłonili ją, by zachować w pamięci obecnych i przyszłych pokoleń jaślan bohaterskich lokalnych uczestników działań niepodległościowych: Maria Kurowska – wicemarszałek Województwa Podkarpackiego, Ryszard Pabian – burmistrz Miasta Jasła i Wiesław Hap – prezes SMJiRJ. Poświęcenia tablicy dokonał ksiądz prałat Tadeusz Paszek, proboszcz Parafii pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Jaśle.
W związku z tym ważnym wydarzeniem wplatającym się w jasielskie obchody stulecia odzyskania niepodległości, Wiesław Hap wygłosił okolicznościową przemowę.
Szanowni Państwo, dzisiaj mają miejsce dwa bardzo ważne wydarzenia w życiu lokalnej społeczności Miasta Jasła. Cieszymy się z kolejnej rocznicy „Cudu nad Wisłą”, ale też cieszmy się, że oddajemy tę skromną tablicę ku pamięci tych, którzy walczyli o niepodległość Ojczyzny. Mieszkańcy Jasła i regionu jasielskiego długo czekali na tę niepodległość, bo aż 146 lat. Tyle bowiem czasu minęło od I rozbioru kiedy te tereny trafiły pod zabór austriacki. Przez te blisko półtora wieku z ust mieszkańców Jasła i okolicznych wiosek bardzo często odzywały się słowa modlitwy: „Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie”. Nie tylko modlono się, ale przedstawiciele naszego społeczeństwa uczestniczyli prawie we wszystkich zrywach niepodległościowych, które miały miejsce w czasie zaboru austriackiego. Byli tacy, którzy walczyli w powstaniu kościuszkowskim, później powstaniu listopadowym, byli też ci, którzy uczestniczyli w przygotowaniu powstania 1846 roku. Później walczyli za naszą wolność w europejskiej Wiośnie Ludów, m.in. wspierając braci Węgrów w ich powstaniu. Ale największy udział naszych rodaków jasielskich był w powstaniu styczniowym. Jak wiemy, wszystkie te zrywy zakończyły się niepowodzeniem. Sporo uczestników tych zmagań trafiało do więzień, niektórzy składali swoje życie na ołtarzu Ojczyzny, wielu było zsyłanych na Sybir. Ale niektórzy wracali i poprzez systematyczną pracę organiczną wpajali swoim dzieciom i wnukom miłość do Polski. Polski na mapie Europy nie było, ale była w sercach Polaków. Także naszych lokalnych rodaków. Dopiero w latach I wojny światowej, wykorzystując m.in. konflikt naszych państw zaborczych, żołnierze polscy wywalczyli nam wolność. Byli to m.in. Legioniści, Strzelcy, Drużyniacy, Sokoli, członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej, harcerze i żołnierze odrodzonego Wojska Polskiego, którzy już w 1918 roku walczyli o niepodległość. Wiemy doskonale, że jesień 1918 roku nie zamknęła okresu budowy niepodległej i suwerennej Polski, bo jeszcze trzeba było walczyć o granice. Nasi jasielscy rodacy uczestniczyli też w tych zmaganiach. W źródłach udało się znaleźć informacje, że przedstawiciele naszego środowiska bili się w powstaniu wielkopolskim, trzech powstaniach śląskich, w walce z Ukraińcami o wschodnią granicę i przede wszystkim to, co dzisiaj czcimy, czyli w bitwie warszawskiej. Walczyli przeciwko zarazie bolszewickiej, która chciała zniszczyć dopiero co narodzoną Polskę. Ktoś może zapytać: Dlaczego ta tablica pojawia się w tym miejscu? Sokolnia jasielska to było miejsce, w którym tętniło życie patriotyczne i narodowe jaślan przez wiele dziesięcioleci, szczególnie na przełomie XIX i XX w., kiedy oczekiwano na niepodległość. Tu była siedziba Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. To tu zbierali się pierwsi skauci – harcerze jasielscy, to tu odbywały się wszelkiego typu uroczystości patriotyczne. To tu wreszcie, w listopadzie 1918 roku, kiedy najpierw była msza dziękczynna w kaplicy gimnazjalnej, później tu wszyscy zebrali się, żeby radować się w ramach uroczystej akademii. Szanowni Państwo! Tablica powstała z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, ale wielki ukłon kieruję w stronę samorządu miejskiego na czele z Panem Burmistrzem Ryszardem Pabianem, że udało się to zamierzenie zrealizować właśnie w tym szczególnym roku. Szanowni Państwo! Cześć i chwała bohaterom, tym imiennym i bezimiennym, którzy są podmiotem na tej tablicy!
Treść napisu widocznego na jasielskiej tablicy została przygotowana przez Wiesława Hapa i Zdzisława Świstaka – historyków i regionalistów ze SMJiRJ, następnie została uzgodniona, uzupełniona i zaakceptowana przez specjalny zespół powołany przez burmistrza Miasta Jasła. Zgodnie z prawem prezes SMJiRJ przesłał jej treść do Instytutu Pamięci Narodowej, który również wyraził pozytywną opinię. Następnie wzór graficzny tablicy zaprojektował wiceprezes SMJiRJ – architekt Andrzej Gawlewicz, a wykonał inny członek stowarzyszenia – artysta rzeźbiarz Bogdan Samborski.
Po uroczystości przed nową tablicą pamięci, uczestnicy zgromadzenia patriotycznego udali się tradycyjnie do parku miejskiego, przed Grób Nieznanego Żołnierza. Po hymnie państwowym, Apel Pamięci Oręża Polskiego przeprowadził z drużyną sztandarową jasielskiego Hufca ZHP hm. Wiesław Hap. Następnie nastąpiło składanie kwiatów na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza. Złożyli je przedstawiciele władz samorządowych województwa, miasta, powiatu, jasielskich parlamentarzystów, kombatantów, służb mundurowych, żołnierzy Wojska Polskiego, stowarzyszeń i organizacji oraz instytucji. Z kolei delegacja kosynierów z Cieklina i Bieździedzy swoją wiązankę kwiatów złożyła pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki. Po tych wydarzeniach przemówienie wygłosił burmistrz Miasta Jasła Ryszard Pabian.
Oprócz wymienionych delegacji i mieszkańców Jasła, w uroczystościach uczestniczyli także: Miejsko – Kolejowa Orkiestra Dęta, kosynierzy z Cieklina i Bieździedzy, strzelcy z Trzcinicy, harcerze z Hufca Jasło, głównie ze 139. DH „Lisy”, oraz poczty sztandarowe, m.in. Policji, Państwowej Straży Pożarnej i miejskich placówek oświatowych. Organizatorami tegorocznych obchodów Święta Wojska Polskiego byli: Miasto Jasło, Wojskowa Komenda Uzupełnień w Jaśle i Zarząd Powiatowy Ligi Obrony Kraju w Jaśle.
/dr/
Autorką fotografii poniższej galerii jest J. Steliga.
