Młode regionalistki i ich projekt badawczy

Młode regionalistki i ich projekt badawczy dotyczący Starego Cmentarza w Jaśle i spoczywających na nim osób

Anika Koba, Julia Tarnowska i Zuzanna Skałba są uczennicami klasy szóstej Szkoły Podstawowej nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi im. Ignacego Łukasiewicza w Jaśle w Zespole Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle. Uczestniczą w tegorocznej edycji Jasielskiej Ligi Naukowej z „Lotosem”. Wiedząc, że jasielski cmentarz przy ul. Zielonej powstał w 1784 r. i jest starszy od Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie, Powązkowskiego w Warszawie i Rakowickiego w Krakowie oraz, że jest miejscem pochówku wybitnych jaślan, twórców kultury, polityków, żołnierzy i działaczy społecznych, zdecydowały, że ich projekt badawczy będzie właśnie dotyczył tego miejsca. Ważnego, a niekoniecznie znanego bardzo szerokiej grupie jaślan. Nadały mu tytuł: „Stary Cmentarz w Jaśle – mało znane źródło wiedzy o dziejach Jasła. Jak zdobyć, utrwalić i upowszechnić informacje na temat zapomnianych a zasłużonych ludziach spoczywających na jasielskiej nekropolii?”

W ramach projektu młode regionalistki zmierzyły się z wieloma zadaniami, problemami oraz pytaniami. Po zakończeniu postanowiły podzielić się z mieszkańcami Jasła i okolic – dwoma spośród wielu – efektami swojej pracy. Są nimi: analiza przeprowadzonych ankiet i wywiadów oraz album pod tytułem „Stary Cmentarz w Jaśle i wybrani zasłużeni ludzie na nim spoczywający”. Tak prezentują się wyniki badań ankietowych.

Przeprowadzono 282 ankiety oraz 24 wywiady w których kluczowe pytanie brzmiało:

„W jaki sposób, Państwa zdaniem, można poszerzyć i upowszechnić wiedzę na temat Starego Cmentarza w Jaśle oraz osób tam pochowanych?”

Oto analiza i wykres kołowy odpowiedzi na powyższe pytanie podanych wg % uzyskanych propozycji.

1. Wydanie książki na temat Starego Cmentarza i znanych jaślan tam pochowanych. – 17%

2. Zorganizowanie wyjść na Stary Cmentarz w ramach zajęć szkolnych, zapalenie symbolicznych zniczy – 14%

3. Nagranie filmu dokumentalnego. – 10%

4. Wykłady na temat historii Starego Cmentarza w szkołach. – 9%

5. Informacje na stronach internetowych i na portalach o zasłużonych ludziach pochowanych na Starym Cmentarzu. – 9%

6. Informacje w prasie lokalnej. – 8%

7. Wykłady na temat Starego Cmentarza w Jaśle dla różnych grup wiekowych jaślan. – 7%
8. Wydanie mapki/szkicu z trasą spaceru po Starym Cmentarzu z zaznaczonymi grobami ważniejszych jaślan. – 7%

9. Przygotowanie ulotek informacyjnych dla ludzi odwiedzających Stary Cmentarz przez cały rok lub w czasie jednej akcji, np. w trakcie kwesty na odnowę zabytków w Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny. – 5%

10.Prezentacje multimedialne dotyczące zabytków Starego Cmentarza w Jaśle. – 4%
11. Inne propozycje w sumie (poniżej prezentowane) – 10%

– Powstanie „zakładki” o Starym Cmentarzu na stronie internetowej SMJiRJ.

– Wystawy „banerowe” (posterowe).

– Przygotowanie prezentacji na temat Starego Cmentarza w Jaśle.

– Powstanie strony internetowej o Starym Cmentarzu.
– Zorganizowanie konkursu na temat Starego Cmentarza i pochowanych tam znanych ludzi.
– Informacje w internecie, krótki filmik, publikacje w gazetach o Jaśle.
– Przygotowanie prezentacji o Starym Cmentarzu i spoczywających tam ludziach i pokazanie jej na apelu w szkole.

– Prelekcje, pogadanki w szkole (np. na godzinach wychowawczych), w MDK i JDK.
– Wydanie biuletynu na temat historii Cmentarza.

– Poświęcenie na ten temat szkołach jednej lekcji wychowawczej lub lekcji historii.
– Każda ósma klasa powinna odbyć wycieczkę na Stary Cmentarz z przygotowanym nauczycielem.

– Publikacje i wydawnictwa (np. piękny kolorowy album) o cmentarzu i pochowanych tam jaślanach.

– Tablica przed cmentarzem z nazwiskami i zdjęciami znanych osób tam pochowanych.

– Książka o Starym Cmentarzu w Jaśle i pochowanych tam osobach (zdjęcia i noty biograficzne).

– Stworzenie wirtualnego spaceru po Starym Cmentarzu.

– Cykl filmów edukacyjnych na youtube.

– Akcja edukacyjna we wszystkich jasielskich szkołach.

– Cykl prezentacji multimedialnych w szkołach i instytucjach kultury.

– Broszury informacyjne przekazywane osobom wchodzącym na Stary Cmentarz.

– Informacje na lokalnych portalach internetowych. – Kampania informacyjna w mediach.

– Dodatki w prasie lokalnej. – Edukacja dzieci w szkołach.

– Organizowanie pogadanek o sławnych jaślanach. – Tablica (tablice) interaktywne.

17 % – Wydanie książki na temat Starego Cmentarza i znanych jaślan tam pochowanych
14% – Zorganizowanie wyjść na Stary Cmentarz w ramach zajęć szkolnych, zapalenie symbolicznych zniczy
10% – Nagranie filmu dokumentalnego
9% – Wykłady na temat historii Starego Cmentarza w szkołach
9% – Informacje na stronach internetowych i na portalach o zasłużonych ludziach pochowanych na Starym Cmentarzu
8% – Informacje w prasie lokalnej
7% – Wykłady na temat Starego Cmentarza w Jaśle dla różnych grup wiekowych jaślan
7% – Wydanie mapki/szkicu z trasą spaceru po Starym Cmentarzu z zaznaczonymi grobami ważniejszych jaślan
5% – Przygotowanie ulotek informacyjnych dla ludzi odwiedzających Stary Cmentarz przez cały rok lub w czasie jednej akcji, np. w trakcie kwesty na odnowę zabytków w Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny
4% – Prezentacje multimedialne dotyczące zabytków Starego Cmentarza w Jaśle
10% – Inne propozycje w sumie (prezentowane powyżej)

Przeprowadzono 282 ankiety oraz 24 wywiady w których zadano pytanie:

„Kto zdaniem Państwa spoczywa na Starym Cmentarzu w Jaśle ?”

(podano 20 osób)

Oto analiza odpowiedzi na powyższe pytanie podanych wg % uzyskanych propozycji.

Oto dziesiątka zasłużonych jaślan, którzy uzyskali najwięcej głosów. Sumę tych głosów potraktowałyśmy jako 100%, a poniżej prezentujemy podział procentowy na poszczególne osoby – w nawiasie podajemy też u ilu osób te postaci pojawiły się w ankietach i w wywiadach.

Stanisław Kadyi – 12,3% (208 głosów)
Antoni Koralewski – 11,9% (201 głosów)
Zygmunt Kachlik – 11,4% (193 głosy)
Władysław Mendys – 10,7% (181 głosów)
Albin Pietrus – 9,9% (169 głosów)
Antoni Lisowiecki – 9,3% (157 głosów)
Elżbieta Przybyszowska-Constantine – 8,9% (153 głosy)
Marianna Łukasiewicz – 8,8% (151 głosów)
Romuald Palch – 8,7% (148 głosów)
Adam Wydro – 7,9% (136 głosów)

Kolejne pytanie dotyczyło kwestii: „Czy Pan/Pani, Koleżanka/Kolega ma kogoś z rodziny pochowanych na Starym Cmentarzu w Jaśle?

Ponad połowa respondentów wyraziła się, że tak – 189 osób. Na pytanie: „Jeżeli tak, to kogo?” – padły następujące odpowiedzi:

– rodziców – 89 osób (23,5%)

– dziadków – 98 osób (25,7%)

– rodzeństwo – 58 osób (15,3%)

– innych członków rodziny – 135 osób (35,5%)

Oto wykres kołowy

Pochowani na Starym Cmentarzu w Jaśle krewni naszych respondentów

Naszym respondentom zadaliśmy też pytanie:„Czy Pani/Pan, Koleżanka/Kolega wie kiedy powstał Stary Cmentarz w Jaśle?”

Oto ich odpowiedzi w liczbach i procentach: – w 1650 r. – 6 % (18 osób), – w 1784 r. – właściwa odpowiedź – 74,6% (223 osoby), – w 1867 r. – 14% (42 osoby),- w 1918 r. – 5,4 % (16 osób).

A oto odbicie tych odpowiedzi na wykresie kołowym

W przeprowadzonych przez nas ankietach uczestniczyło łącznie 306 osób – w ankietach 282 osób w różnym wieku, w wywiadach – 24 osoby – osoby dorosłe od 30 roku życia.