W tym roku obchodzimy 200. rocznicę urodzin i 140. rocznicę śmierci Ignacego Łukasiewicza. Uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej rok 2022 ustanowiono Rokiem Ignacego Łukasiewicza. Wszyscy wiemy, że miał on ogromne zasługi dla rozwoju polskiego przemysłu i gospodarki, był farmaceutą, przedsiębiorcą, wynalazcą, konstruktorem, wielkim polskim patriotą i działaczem niepodległościowym angażującym się w walkę o niepodległość Ojczyzny oraz szanowanym filantropem. Pochodził z Podkarpacia i przez wiele lat był z nim związany. Miał też bardzo mocne związki z Jasłem.
Postać polskiego pioniera przemysłu naftowego była bohaterem naszego konkursu w ramach XXXI edycji Turnieju Wiedzy o Jaśle, który w tym roku odbył się pod hasłem „Ignacy Łukasiewicz – życie, praca, związki z Jasłem i Podkarpaciem”. Patronowali mu Burmistrz Miasta Jasła, Starosta Jasielski i Prezes Zarządu Orion Engineered Carbons Sp. z o.o. w Jaśle. Organizatorami przedsięwzięcia byli jak zawsze: Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego oraz Młodzieżowy Dom Kultury w Jaśle. Konkurs miał na celu poznanie życia i działalności twórcy przemysłu naftowego – Ignacego Łukasiewicza – oraz jego związków z Jasłem i regionem, z dziejami Jasła i Podkarpacia w latach życia Łukasiewicza. W ramach konkursu uczniowie przygotowali prace w trzech kategoriach: – praca plastyczna, praca historyczno-literacka z wykorzystaniem fotografii archiwalnych oraz praca multimedialna. Młodzi ludzie mogli w nich zaprezentować zdobytą wiedzę o Łukasiewiczu i jego związkach z naszym terenem oraz swoje umiejętności. Uczestnicy konkursu byli oceniani w czterech kategoriach wiekowych dla uczniów: z klas I-III, klas IV-VI i klas VII-VIII szkół podstawowych oraz ze szkół ponadpodstawowych. W każdej z nich prace oceniało profesjonalne jury składające się z regionalistów, historyków, plastyków, archiwisty i architekta-projektanta miejsc pamięci. Wpłynęło ponad 150 prac uczniów z 14 jasielskich szkół (9 podstawowych i 5 ponadpodstawowych). Wszyscy laureaci i wyróżnieni (54 uczniów) otrzymali okolicznościowe dyplomy oraz nagrody książkowe zapewnione przez nasze Stowarzyszenie, Miasto Jasło i Orion Engineered Carbons Sp. z o.o. w Jaśle a także gadżety otrzymane ze Starostwa Powiatowego w Jaśle.
Ślady pamięci po Łukasiewiczu – tym wielkim i skromnym człowieku, jednym z najwybitniejszych i najbardziej zasłużonych dla naszego narodu, zachowały się w kilkunastu miejscach w naszym regionie. Także i w Jaśle. Tu żył, mieszkał, pracował. Tablica w Rynku uwiecznia fakt, że prowadził w Jaśle aptekę, mały grobek na Starym Cmentarzu dowodzi, że pochował w naszym mieście ukochane, jedyne dziecko, a obelisk przy ulicy Lwowskiej unaocznia, że w tym miejscu twórca przemysłu naftowego założył pierwszą w świecie destylarnię.
Pamięć o Łukasiewiczu w Jaśle od wielu lat podtrzymuje na różne sposoby Wiesław Hap, prezes Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, historyk i regionalista. Tradycją stały się już jego spacery historyczne „Śladami Łukasiewicza po Jaśle”, jakie przeprowadza z uczniami i harcerzami Zespołu Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle (wcześniej Gimnazjum nr 2, a obecnie SP nr 12, których łączy osoba patrona – Ignacego Łukasiewicza). Tuż przed Wszystkimi Świętymi był przewodnikiem kolejnego spaceru, tym razem z udziałem uczniów klasy IVbI. Najpierw było przybliżenie postaci Patrona – przed tablicą mu poświęconą znajdującą się na budynku szkoły, następnie miała miejsce wędrówka pod obelisk przy ul. Lwowskiej – upamiętniający powstanie i działalność pierwszej destylarni w Ulaszowicach, później wszyscy uczestnicy spaceru udali się na Stary Cmentarz jasielski. Tam delegacja harcerek 139. DH „Lisy” i czwartoklasiści oficjalnie złożyli na grobie córki patrona – Marianny Łukasiewicz – wieniec i zapalili kilka zniczy. Na koniec tej wartościowej edukacyjnej i patriotycznej wędrówki, wszyscy udali się pod tablicę patrona na budynku w jasielskim Rynku, gdzie przez kilka lat prowadził aptekę.
W Roku Łukasiewicza podobną wycieczkę odbyli uczniowie innej klasy jasielskiej SP nr 12, o czym tak zapisali na stronie internetowej swojej placówki: „Klasa 7cIn wzięła udział w realizacji programu edukacji patriotycznej naszej szkoły, która dotyczyła spaceru edukacyjno- patriotycznego „Śladami Ignacego Łukasiewicza w naszym mieście”, gdzie realizowany był główny cel – rozszerzenie wiedzy o mieście i regionie w ramach działu – Mój region. Naszym przewodnikiem był Pan Wiesław Hap, który przedstawił nam miejsca związane z Ignacym Łukasiewiczem i swoją wędrówkę rozpoczęliśmy od punktu w którym nasz patron szkoły miał destylarnię ropy naftowej, a dzisiaj znajduje się tam obelisk poświęcony temu przedsięwzięciu przy ulicy Lwowskiej. Pan Hap opowiadał o destylarni i pracy Łukasiewicza, ubarwiając opowieści fragmentami swojej pracy poświęconej działalności Łukasiewicza. Następnie ruszyliśmy do miejsca, gdzie pochowana jest córeczka Łukasiewiczów – Marianna czyli na Stary Cmentarz. Zapaliliśmy znicz na jej grobie i minutą ciszy uczciliśmy jej pamięć. Dalej ruszyliśmy w stronę Rynku 17, gdzie zatrzymaliśmy się pod tablicą na której widnieje napis „W tym domu w latach 1857-1864 prowadził aptekę wynalazca lampy naftowej Ignacy Łukasiewicz honorowy obywatel miasta Jasła, założyciel pierwszej destylarni ropy w Ulaszowicach”. Pan Hap opowiadał o historii pobytu Łukasiewicza w tym miejscu, a my z zaciekawieniem słuchaliśmy tych informacji, poszerzając zarazem wiadomości o patronie naszej szkoły i Honorowym Obywatelu Miasta Jasła. Następnie udaliśmy się w stronę szkoły i serdecznie podziękowaliśmy panu Wiesławowi za oprowadzenie po miejscach związanych z Ignacym Łukasiewiczem. Klasa 7cIn”.
Prezes SMJiRJ Wiesław Hap propaguje w Roku Łukasiewicza postać twórcy przemysłu naftowego na różne sposoby. M.in. przybliżał jego osobę, działalność i związki z Jasłem w dwóch artykułach w „Podkarpackiej Historii” oraz jest autorem najnowszego wydawnictwa Stowarzyszenia pod tytułem „Ignacy Łukasiewicz. Od niego wszystko się zaczęło Dzieje i ludzie przemysłu naftowego i gazownictwa regionu jasielskiego w 200. rocznicę urodzin Łukasiewicza”.
Odbywa też prelekcje i pogadanki na temat Łukasiewicza i jego związków z regionem. M.in. spotkał się on z uczniami i nauczycielami Szkoły Podstawowej nr 7 w Jaśle im. Stefana Jaracza w Jaśle. Jak podano na stronie internetowej jasielskiej SP nr 7: „27 kwietnia w związku z obchodami Roku Ignacego Łukasiewicza gościliśmy w naszej szkole pana Wiesława Hapa – historyka i regionalistę, znawcę życia i działalności tego niezwykłego człowieka. Pan Hap podczas spotkania z uczniami klas IV-VIII w ciekawy sposób ukazał postać Ignacego Łukasiewicza. Opowiedział o jego zasługach dla przemysłu naftowego, ale także zaangażowaniu w walkę o niepodległość i działalności charytatywnej. Uczniowie podczas prelekcji i oglądania prezentacji mogli poznać miejsca, gdzie żył i pracował twórca pierwszej lampy naftowej, zwłaszcza te związane z naszym regionem”.
Warto dodać, że przez wiele lat nasze Stowarzyszenie było współorganizatorem odbywanego w Zespole Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle Międzywojewódzkiego Konkursu „Życie i działalność Ignacego Łukasiewicza” w kategoriach wiedzy historyczno-chemicznej, poetyckiej i plastycznej, którego pomysłodawcą i koordynatorem był nasz prezes będący też nauczycielem w tej szkole. W czerwcu 2022 r. – Roku Łukasiewicza – w tej szkole odbyła się z kolei I edycja Wojewódzkiego Konkursu Historyczno-Chemicznego „Z Ignacym Łukasiewiczem na Ty” dla uczniów klas VII-VIII szkół podstawowych. Współorganizatorem tego przedsięwzięcia było również Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, które przekazało laureatom wydane przez siebie publikacje książkowe.
/pz/
Fot. W. Hap, A. Hap, E. Barwikowska, z arch. SP nr 7 w Jaśle.
