Niedawno pojawiła się na rynku wydawniczym najnowsza publikacja Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Jest to książka autorstwa Wiesława Hapa pod tytułem „Ludzie Jasielszczyzny. Zapomniani i nieznani”.
Jak podaje Autor, książka ta powstała z potrzeby przekazania wiedzy o jej bohaterach, o ich historiach, o ich losach i zmaganiach życiowych. Ta publikacja to podróż w czasie po życiorysach, wydarzeniach i miejscach, często mało znanych lub całkiem nieznanych.
Bohaterami tego wydawnictwa są ludzie urodzeni na terenie Jasielszczyzny i z nią związani, ale również i ci, którzy tu przyszli na świat, lecz losy rzuciły ich na inne ziemie. W książce tej są także postacie wywodzące się spoza Ziemi Jasielskiej, ale chociaż przez jakiś czas na niej funkcjonujące i to w sposób znaczący. Jest to książka o osobistościach i osobowościach, i obejmuje tylko nazwiska ludzi już nieżyjących. Są w niej portrety osób różnych profesji – od zapomnianego Prymasa Polski Piotra Gamrata po świetnego muzyka jazzowego Romana Syrka.
Na kartach tej książki można poznać ludzi, którzy urodzili się na tym skrawku polskiej ziemi, tu mieszkali, ale również i tych, którzy stąd wypłynęli i zapisali się w innych miejscach oraz byli ważni dla tamtych środowisk lokalnych. Wielu spośród nich osiągnęło w określonym czasie i miejscu szacunek oraz uznanie. Dlaczego? Bo byli to ludzie ambitni, z pasją, charyzmą, nie potrzebowali uznania, poklasków i wielkich pieniędzy, by dawać z siebie jak najwięcej. Kochali swoją ziemię ojczystą. Byli patriotami, prawdziwymi społecznikami, oddającymi się pracy na rzecz innych i swoich małych, nieraz nowych, ojczyzn. Wierni ideałom i wartościom służyli z oddaniem i poświęceniem narodowi, zarówno w czasach niewoli, jak i w okresie niepodległości.
Ci ludzie często zapamiętani i szanowani są gdzie indziej, a w środowisku powiatu jasielskiego są nieznani. To smutne, że osoby, które powinny być powodem naszej dumy, niestety w środowisku, z którego się wywodziły, są zapomniane. A warto je poznać bliżej i przywrócić pamięć o nich, gdyż mają fascynujące i barwne biografie. Przybliżając sobie ich losy, można dowiedzieć się także wiele o historii miejsc, w których przebywali i działali. Na ich podstawie poznajemy życie społeczne, polityczne i kulturalne tych środowisk.
Wydawnictwo to jest zbiorem życiorysów i opowieści o ludziach Jasielszczyzny. To postacie niby zwykłe, ale na swój sposób niezwykłe, nieprzeciętne. Ludzie, którzy wpisali się w historię swoich mniejszych lub większych światów. Osoby te dawały innym piękny przykład postawy, pracy i służby.
Ziemia Jasielska może poszczycić się wieloma ludźmi. Prezentowane w tej publikacji biografie dają nam możliwość spojrzenia na życie ukazanych w niej postaci, a jednocześnie pozwalają nam zrozumieć kontekst i czasy, w których pracowały i działały. Znajdziemy tu i poznamy historie osób z różnych epok i dziedzin, które zasłynęły swoją pracą i niebanalnym podejściem do życia. Budzą one nasz podziw oraz szacunek. Przybliżając sobie ich biografie, możemy spojrzeć na wydarzenia polityczne i historyczne z innej perspektywy, ich oczami, poprzez myślenie i czyny osoby, która była bezpośrednim świadkiem bądź uczestnikiem rozmaitych wydarzeń.
Żyjemy w czasach, gdy coraz trudniej znaleźć wartości, coraz mniej jest autorytetów i wzorców, zwłaszcza dla młodych ludzi. Niech opisane tu postaci będą dla nas wzorami do naśladowania. Zapraszamy do lektury publikacji, która skierowana jest do ludzi w różnym wieku, zarówno dla ludzi młodych jak i dorosłych.
Bohaterami książki są:
Piotr Gamrat – Prymas Polski z Samoklęsk, Ewaryst Andrzej Kuropatnicki – Pan na „Tarnowcu”, Antoni i Aleksander Stadniccy – ziemianie i historycy z Ziemi Jasielskiej (związani m.in. z Nowym Żmigrodem, Florian Ziemiałkowski – właściciel Dębowca, czołowy polityk galicyjski, Feliks Jarocki – prawnik z Kołaczyc i burmistrz Tarnowa, Jan Wain – lekarz i patriota rodem z Jasła, Ks. Jan Mazurkiewicz – kapłan i profesor z Jasła, związani z Jasłem Andrzej i Adam Karpińscy – ojciec i syn w służbie oświaty i nauki, Stanisław Kotarski – właściciel Brzysk i marszałek Rady Powiatowej w Jaśle, Sylwester Sembratowicz – kardynał i metropolita z Dusznicy, Henryk Stroka – patriota, literat i pedagog z Bączala Górnego, Piotr Nowosielski i Leon Karciński – powstaniec styczniowy i burmistrz z Nowego Żmigrodu, Walerian i Stanisław Macudzińscy – zasłużeni dla Jasła, Karol Adolf Szostkiewicz – patriota i działacz oświatowy w Jasielskiem, Jan Siwiński – powstaniec styczniowy i katorżnik z Harklowej, August Mroczkowski – patriota, nauczyciel i ziemianin z Krajowic, Ks. Adam Kopyciński, Adam Kopyciński i Władysław Kopyciński – duchowny i patrioci z Nowego Żmigrodu, Kasper Brzostowicz i Jakub Runicki – nauczyciele gimnazjum w Jaśle, Dwóch Józefów Słotwińskich z Jasła – ludzi oświaty i teatru, Ignacy Bielecki – lekarz i społecznik, uczeń gimnazjum jasielskiego, Antoni Marian Gabryszewski i Seweryn Mściwujewski – lekarze i absolwenci gimnazjum w Jaśle, Jakub Madej z Ujazdu i Jan Madejczyk z Wróblowej – przywódcy chłopscy i politycy ruchu ludowego, Władysław Dukiet – człowiek wielu pasji rodem z Lubli, Włodzimierz Sieradzki – gimnazjalista jasielski i profesor zamordowany na Wzgórzach Wuleckich, Karol Irzykowski – krytyk i teoretyk literatury z Błażkowej, Ignacy Kosiński i Bolesław Kostkiewicz – zasłużeni dla rolnictwa i leśnictwa rodem z Jasła, Jerzy Strzetelski – geolog, przemysłowiec i naftowiec związany z Jasłem, Aleksander Dietzius – inżynier, chemik, projektant i konstruktor, zasłużony dla rafinerii niegłowickiej, Andrzej Grasela i Józef Goleń – doktor praw i nauczyciel z Roztok, Ludwik, Florentyna, Ludwik-junior, Zdzisław Madejewscy – bohaterska Rodzina z Jasła, Kazimierz Orlik-Łukoski i Kazimierz Mazurczak – generał i strzelec – obrońcy Jasła w 1939 r., Kwartet braci Miterów – patriotów ze Skołyszyna, Ksiądz major Stanisław Matzner – gimnazjalista jasielski i kapelan niezłomny, Bronisław Prugar-Ketling – jeden z obrońców Jasielszczyzny w 1939 r., Józef Opioła i Władysław Wyderka – dwaj kapłani z Szebni, Ignacy Solarz – pochodzący z Ołpin krzewiciel oświaty wśród chłopów, Antoni Kosiba – ksiądz kapelan i pułkownik z Bierówki, Luiza i Franciszek Różańscy – lekarz i pielęgniarka, małżeństwo patriotów jasielskich, Czesław Zajączkowski (Zając) i Jerzy Zając – jaślanie i bohaterscy patrioci, Franciszka Platówna-Rotterowa – primadonna z Jasła, Cecilia Krieger-Dunaij i Aleksandra Leśnodorska – profesor matematyki i doktor filozofii z Jasła, Julian Radoniewicz z Nowego Żmigrodu i Stefan Fiałkiewicz z Osieka Jasielskiego – oddali życie za Polskę, Marcin Kwilosz z Osobnicy – jeden z bohaterów wojny z bolszewikami, Helena Maria Kornella – żołnierz gen. Andersa i pierwsza w Polsce urolog z Jasła, Antoni Grochowski z Żółkowa – z zawodu kolejarz, duchem animator kultury, Ignacy Wawszczak z Cieklina – oficer WP, pilot balonowy i rekordzista świata, Czesław Obtułowicz i Adam Puzoń – pułkownik i kapitan WP rodem z Jasła, Zdzisław Truskolaski – artysta ratujący Żydów związany z Jasłem, Roman Kostikow – kapłan i kapelan wojskowy rodem z Jasła, Wojciech Breowicz – patriota, działacz ludowy i polonijny z Osobnicy, August Bobek-Zdaniewski – inżynier, wynalazca, konstruktor i reżyser związany z Jasłem, Aleksandra Dranka z Harklowej i Zuzanna Stusowska (związana z Trzcinicą i Przysiekami) – superstulatki z powiatu jasielskiego, Roman Gesing – leśnik, działacz ruchu oporu i polityk, nadleśniczy w Kątach, Józef i Stanisław Bełchowie – kapłani z Sobniowa, Eugenia Bock – jaślanka, współpracowniczka Doktora Janusza Korczaka, Jan Leszczyński – filozof i dziedzic Tarnowca, Jadwiga Elżbieta Bojanowska i Eleonora Goleń – dwie dzielne kobiety związane z Jasłem, Michał Lisowski – patriota rodem z Jasła, Józef Okwieka „Trójka” – najmniej znana postać akcji „Pensjonat”, Józef Garbacik – profesor, historyk i harcmistrz z Dobrucowej, Aleksander, Józef i Andrzej – trzech braci Oberców z Jasła, Stanisław Wachowski z Niegłowic – jedyny skuteczny uciekinier z „Bursy”, Paweł Giebułtowski – działacz harcerski i niepodległościowy z Sobniowa, Edward Madej – jaślanin, który dowodził zamachem na Krügera, Antoni Zawadzki i Antoni Holik – oficerowie Obwodu ZWZ-AK Jasło – wierni swojemu dowódcy „Lisowi”, Tadeusz Wiejowski – szewc z Kołaczyc, pierwszy uciekinier z obozu oświęcimskiego, Władysław Chochołek – muzyk – cymbalista z Glinika Nowego i Czeluśnicy, Irena i Maria z domu Kosteckie – patriotki i humanistki z Jasła, Jan Pięta – bohaterski marynarz i patriota z Harklowej, Hiacynta Lula – z Czeluśnicy w drodze na ołtarze, Barbara Kostrzewska – sopranistka z Jodłowej, Tadeusz Szymański – bohaterski żołnierz ZWZ-AK ze Sławęcina, Maria Biernacka – profesorka i działaczka z Potakówki, Tadeusz Ślawski – doktor historii i przewodnik turystyczny ze Święcan, Paweł Wildstein – w Jaśle nazywali go Pinek, Wiktoria (Vittoria) Calma – zapomniana artystka z Trzcinicy, Roman i Andrzej Jarnuszkiewicze – bohaterscy bracia z Jasła, Kazimierz Pietruszka i Roman Seib – dwaj przyjaciele z Jasła, Ludwik Machalski – „Żołnierz Niezłomny” rodem z Jasła, Barbara Folta – jaślanka, dziennikarka radiowa i telewizyjna z doktoratem, Anna Halcewicz-Pleskaczewska i Edward Kalisz – aktorzy z Jasła, Roman Syrek – „Człowiek orkiestra” z Zimnej Wody.
Książka jest starannie wydana, liczy 311 stron oraz posiada twardą oprawę. Publikację można nabyć w jasielskiej Księgarni „U Jacka” lub w cenie hurtowej w siedzibie SMJiRJ przy ul. Śniadeckich 15 – obok stadionu „Czarnych” – oraz poprzez zamówienie drogą mailową lub pocztową (kontakt tel. 505 661 224).
SMJiRJ
