W nawiązaniu do stulecia odzyskania przez nasze państwo niepodległości SMJiRJ podjęło wiele działań. M.in. ze wsparciem Miasta Jasła wydało kilka cennych publikacji. W VIII tomie „Rocznika Jasielskiego”, prezes Stowarzyszenia i przewodniczący zespołu redakcyjnego „RJ” Wiesław Hap, z okazji 100-lecia Niepodległości Polski przybliżył zagadnienie: „Jasło i powiat w latach budzenia się Niepodległej Rzeczypospolitej”, a w związku z 250. rocznicą konfederacji barskiej – członek SMJiRJ Marian Kozłowski opublikował materiał „Jasielskie w konfederacji barskiej”.
Ukazał się też album „Jasło dawne, zniszczone, odbudowane, współczesne” pod redakcją Felicji Jałosińskiej, który przygotował zespół: W. Hap, Józef Laskowski i Mariusz Świątek. Okoliczności i celowość powstania tego zbioru opisała Felicja Jałosińska, a W. Hap przedstawił zarys dziejów Jasła.
Najbardziej tematycznie związaną ze stuleciem odzyskania przez naszą Ojczyznę wolności była kolejna publikacja SMJiRJ – „Jasielska droga do niepodległej Polski 1768-1922” autorstwa W. Hapa, F. Jałosińskiej i Zdzisława Świstaka.
SMJiRJ wraz z Zespołem Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle zorganizowały w tej placówce konferencję regionalistyczno – patriotyczną, związaną ze stuleciem odzyskania przez Polskę niepodległości. Uczestniczyli w niej przedszkolaki, uczniowie i nauczyciele jasielskich przedszkoli i szkół. W jej trakcie zaprezentowano przykłady dobrej praktyki pracy regionalistycznej i patriotycznej, a prelekcję z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej „Jaślanie w walce o niepodległą Polskę” wygłosił historyk-regionalista, prezes Stowarzyszenia – W. Hap.
SMJiRJ było też reprezentowane w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym Województwa Podkarpackiego „G2A Arena” w Jasionce na Ogólnopolskiej Konferencji „Polska jest wolna!” Ważnym jej punktem było podsumowanie konkursu „Ludzie, miejsca, wydarzenia okresu walk o Niepodległą na Podkarpaciu w latach 1914-1922”. Podkarpacki Kurator Oświaty wręczyła dyplomy i nagrody aż pięciorgu laureatom ze SP nr 12 w Jaśle – członków Młodzieżowego Koła SMJiRJ pod opieką W. Hapa. Z kolei Kacper Janiga – członek tego koła otrzymał I nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Historycznym: „Nieznani bohaterowie, nieznane wydarzenia – Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego w latach 1887-1922 – projekt edukacyjny”, którą wraz z W. Hapem odebrał w Warszawie. W tym konkursie uhonorowano też jego koleżanki i kolegów w kategorii film i gry edukacyjne.
W 75. rocznicę uwolnienia więźniów w Jaśle, SMJiRJ było głównym organizatorem VI Jasielskiego Marszu Wolności ku czci uczestników i ofiar akcji „Pensjonat”. Przewodniczącym zgromadzenia był jak zwykle prezes SMJiRJ, który m.in. przybliżył genezę i ideę tego patriotycznego spotkania oraz przedstawił apel uczestników z mocnymi akcentami setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
W sierpniu zaś, podczas jasielskich uroczystości Święta Wojska Polskiego – wmurowano, z inicjatywy SMJiRJ, na budynku jasielskiej Sokolni tablicę pamiątkową poświęconą pamięci jaślan walczących o niepodległość Ojczyzny w latach 1914-1922, a historyczny wykład wygłosił prezes W. Hap, który wraz z Marią Kurowską – Wicemarszałkiem Województwa Podkarpackiego i Ryszardem Pabianem – Burmistrzem Jasła odsłonili, tablicę. Poświęcenia dokonał ksiądz Tadeusz Paszek – proboszcz Parafii św. Stanisława.
Ponadto jesienią 2018 r. W. Hap, z ramienia SMJiRJ wygłosił w jasielskich placówkach oświatowych, stowarzyszeniach i organizacjach kilka prelekcji historycznych poświęconych drodze jaślan do Niepodległości. SMJiRJ zorganizowało również XXIV edycję Konkursu Fotograficznego „Jasło – Moje Miasto” pod hasłem „Jasielskie ślady walk o niepodległość”, którego podsumowanie odbędzie się w styczniu tego roku.
W listopadzie 2018 r. na płycie Rynku, przed budynkiem Starostwa Powiatowego Stowarzyszenie zorganizowało plenerowe widowisko historyczne „Listopad 1918 r. w Jaśle” wg scenariusza W. Hapa – na kanwie wydarzeń ściągnięcia godła zaborcy i zawieszenia godła polskiego i „pochowania” symboli władzy austriackiej, połączone ze wspólnym masowym, radosnym śpiewaniem pieśni patriotycznych na płycie Rynku.
Nagrodzono też autorów najlepszych prac w konkursie plastycznym SMJiRJ pod patronatem Burmistrza Jasła dla jasielskich przedszkolaków i uczniów jasielskich szkół podstawowych „Jaślanie w drodze do niepodległości”.
Już na wiosnę tego roku jaślanie obejrzą jeszcze dwa filmy: „Perła Podkarpacia w archiwalnych fotografiach na tle muzyki z epoki” oraz „Historyczny spacer po Jaśle śladami ludzi, miejsc i wydarzeń związanych z walką jaślan o niepodległość”, przygotowane przez członków Młodzieżowego Koła SMJiRJ z ZSM nr 3 w Jaśle pod opieką W. Hapa. Pierwszy z tych filmów został wyróżniony w ogólnopolskim konkursie historycznym, proces przygotowania drugiego filmu został uhonorowany nagrodą główną w Jasielskiej Lidze Naukowej z „Lotosem”.
/dr/
