W ramach XI Jasielskiego Marszu Wolności uczciliśmy pamięć 80. rocznicy Akcji „Pensjonat”

W piątkowy wieczór 4 sierpnia, w przeddzień 80. rocznicy uwolnienia więźniów z więzienia niemieckiego w Jaśle, które miało miejsce nocą z 5 na 6 sierpnia 1943 r., odbył się XI Jasielski Marsz Wolności im. Pułkownika Stanisława Dąbrowy-Kostki ku czci uczestników i ofiar tej akcji pod kryptonimem „Pensjonat”. Jego organizatorami byli jak co roku: Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, Komenda Hufca ZHP w Jaśle, 139. Drużyna Harcerska „Lisy” przy współpracy z Miastem Jasłem, Jasielskim Domem Kultury oraz Parafią Najświętszego Serca Pana Jezusa i Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Jaśle. Patronat nad Marszem objął Burmistrz Miasta Jasła.

Uczestnicy marszu zebrali się o godz. 20.30 przed jasielskim pomnikiem Armii Krajowej. Po wysłuchaniu Hymnu Polskiego Państwa Podziemnego, wszystkich zebranych powitał przewodniczący zgromadzenia – prezes SMJiRJ, historyk i harcmistrz Wiesław Hap. Przybliżył genezę i ideę tego patriotycznego przedsięwzięcia o charakterze żywej lekcji historii, które stworzył wraz z Piotrem Hudymą, a później poprowadził jego całość.

Następnie uczestnicy zgromadzenia wysłuchali pieśni – hymnu wydarzenia – „Jasielski Marsz Wolności” do słów i muzyki Piotra Hudymy. Utwór ten wykonał druh Hubert Michałowski, grający również na ukulele, któremu towarzyszyli jego rodzice – na skrzypcach mama Marta, a na gitarze tato Robert, Michałowscy. Później zarys akcji „Pensjonat”, opracowany przez Wiesława Hapa, przypomnieli: druh przewodnik Marcin Grabek i druh Sebastian Wiatr. Kolejnym elementem montażu słowno-muzycznego było zaprezentowanie wierszy poświęconych akcji odbicia więźniów w Jaśle autorstwa dzieci i młodzieży ze szkół jasielskich, laureatów kategorii literackiej tegorocznego Turnieju Wiedzy o Jaśle, poświęconego 80. rocznicy „Pensjonatu”. Te pisane sercem wiersze przybliżyli harcerze i instruktorzy 139. DH „Lisy”. Słowa tych utworów zostały wzbogacone pieśnią „Chłopaki od Korczaka” Piotra Hudymy, którą z akompaniamentem taty wykonał druh Hubert Michałowski.

Później spod pomnika Armii Krajowej, z charakterystyczną kratą, którą wyłamuje polski orzeł, będący symbolem uwolnienia więźniów w ramach akcji „Pensjonat”, wyruszył patriotyczny przemarsz trasą, jaką w sierpniową deszczową noc przed 80 laty przebyli więźniowie jasielskiego więzienia wraz z ich wyzwolicielami. Za przewodniczącym zgromadzenia, harcerzami niosącymi flagę państwową i tablicę z logo marszu, ruszyli harcerze jasielskiego Hufca z zapalonymi pochodniami oraz pozostali jego uczestnicy. W zwartej kolumnie przeszli przez Górkę Klasztorną na plac przy kościele parafialnym na osiedlu Jasło-Żółków. Tam też z udziałem miejscowych mieszkańców i strażaków OSP odbyła się ostatnia część XI Jasielskiego Marszu Wolności.

Po dojściu na plac przed świątynią Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa i Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Jaśle przybyłych oraz przedstawicieli mieszkańców osiedla przywitał proboszcz miejscowej parafii ks. Jan Reczek. Pod jego przewodnictwem wspólnie pomodlono się w intencji bohaterów „Pensjonatu”, uwolnionych w nim więźniów i późniejszych ofiar akcji, oraz w intencji zmarłego w trakcie minionego roku, byłego proboszcza – ks. Jana Gibały, który przez dziesięć edycji wspierał JMW. Po odczytaniu przez druha Krzysztofa Kapłona okolicznościowego apelu uczestników XI Jasielskiego Marszu Wolności, wzywającego do podtrzymywania pamięci o przeszłości, rozpalono ognisko – symboliczny ogień pamięci. Dokonali tego wraz z przewodniczącym zgromadzenia hm. Wiesławem Hapem: Maria Kurowska – posłanka na Sejm RP, ks. proboszcz Jan Reczek, phm. Iwona Dziedzic – komendantka Hufca ZHP w Jaśle, Bartłomiej Wilk – zastępca prezesa SMJiRJ i Jan Stachyrak – syn uwolnionej w trakcie pamiętnej akcji. Po zajęciu miejsc na ławkach wokół ogniska, wykorzystując specjalnie przygotowane śpiewniki, przy dźwiękach skrzypiec i gitar, wszyscy zebrani odśpiewali kilkanaście pieśni żołnierskich, partyzanckich i religijnych. W trakcie tej części spotkania swoimi wspomnieniami na temat uwolnienia jego mamy w trakcie akcji „Pensjonat” podzielił się Jan Stachyrak, a posłanka na Sejm RP Maria Kurowska złożyła podziękowania za organizację tego corocznego przedsięwzięcia o charakterze edukacyjno-wychowawczym.

Piątkowe wydarzenie zakończyło się zawiązaniem harcerskiego kręgu i wzajemnym przekazaniem sobie przez współtworzące go osoby, uściskiem dłoni, „iskierki przyjaźni i wolności”, którą w tym roku przekazał druh phm. Wojciech Zajdel – zastępca komendanta jasielskiego Hufca ZHP.

Na zakończenie tego patriotycznego spotkania przewodniczący mu Wiesław Hap w imieniu organizatorów podziękował wszystkim uczestnikom marszu za udział i za współtworzenie miłej atmosfery. Wyrazy wdzięczności złożył też wszystkim, którzy okazali pomoc w organizacji marszu, w tym: Jasielskiemu Domowi Kultury za nagłośnienie, służbom Komendy Powiatowej Policji, Straży Miejskiej i Straży Ochrony Kolei za zabezpieczenie przejścia, OSP w Jaśle-Żółkowie za pomoc przy organizacji części „żółkowskiej”, lokalnym mediom za oprawę medialną i wszystkim innym, w tym Mateuszowi Smyce z Urzędu Miasta w Jaśle, którzy wsparli wszelkie działania organizacyjne.

Wartościowym uzupełnieniem marszu jest interesująca wystawa będąca pokłosiem XXXII edycji Turnieju Wiedzy o Jaśle pod hasłem: 80. rocznica Akcji „Pensjonat” i Akcji „Gamrat” zorganizowanego jak co roku przez SMJiRJ we współpracy z MDK w Jaśle. W związku z organizacją XI Jasielskiego Marszu Wolności im. Pułkownika Stanisława Dąbrowy-Kostki na kilku planszach zostały zaprezentowane nagrodzone prace dzieci i młodzieży ze szkół jasielskich w kategoriach: plastycznej i wiersza, które dotyczyły pierwszej z rocznic – Akcji „Pensjonat”. Wiersze i prace plastyczne młodych jaślan stanowią połowę ekspozycji. Na jej drugą część składają się materiały związane z uroczystościami 40. rocznicy tej akcji, w których brał udział jej uczestnik Stanisław Dąbrowa-Kostka. Na wystawie widoczne są również zdjęcia ukazujące jego związki z Jasłem, mieszkańcami, harcerzami oraz SMJiRJ, a także dokumenty, m.in. list płk. Dąbrowy-Kostki do uczestników VI Jasielskiego Marszu Wolności w 2018 r. W oparciu o materiały otrzymane od Wiesława Hapa, Tomasza Kasprzyka, Komendę Hufca ZHP w Jaśle i 139. Drużynę Harcerską „Lisy” im. płk. Lisa-Kuli w Jaśle wystawę przygotował i opracował Bartłomiej Wilk – zastępca prezesa SMJiRJ.